After the Siege of Tilburg

In mei dit jaar reisde ik naar Kabul, Afghanistan om het Sound Central Festival te bezoeken. Het festival, opgezet door expats, biedt een podium voor de jeugd en artiesten om zich vrij en veilig te kunnen uiten.

Al met al was het een geweldige ervaring. Ik heb ontzettend moedige, inspirerende maar bovenal gewone mensen ontmoet en ben ik getuige geweest van een bijzonder evenement. Over het festival heb ik een journalistieke strip gemaakt die 8 juni in het opinie en achtergrondkatern Vonk van de Volkskrant is gepubliceerd. Zoals beloofd zou ik nog over mijn indrukken van Kabul vertellen. Ik wil dit op een speciale manier doen.

Twee jaar geleden werkte ik aan een project (de weblog waarop je je nu bevind) waarbij ik mijn oude woonplaats Tilburg voorstelde als een stad die werd belegerd. 

Heuvelstraat, Tilburg

In de blog berichtte ik over de situatie en ervaringen van de inwoners. In de periode dat de Arabische lente uitbrak begon het project zich uit te putten en lag mijn focus op de start van een ander project. Het kwam stil te liggen en heb het nooit echt afgesloten. Zo lijkt het in de media ook te werken dat gebeurtenissen in de vergetelheid raken wanneer de interesse uitgeput raakt.

Ik had er niet perse op gerekend dat mijn reis naar Kabul nieuwe inspiratie zou geven voor dit project. Misschien is deze blogpost ook nog niet de afsluiting, maar het heeft zeker een nieuwe invalshoek opgeleverd.

Wat volgt zijn mijn indrukken van Kabul vertaald naar de situatie alsof ik Tilburg een paar jaar na de oorlog zou bezoeken. Zodoende ook een indruk te geven van je eigen of bekende omgeving als een post-conflictgebied. 

De rust lijkt over het algemeen wedergekeerd. Toch voel je dat er iets in de lucht hangt dat niet goed is. Nota bene een week sinds dat ik ben vertrokken, wordt Tilburg bijna wekelijks weer opgeschrikt door aanslagen.

Het is niet zo dat je je er de hele tijd mee bezig houd. Zo ervoer ik het in ieder geval. Ik ben wel, wanneer ik buiten mijn guesthouse was, constant alert en oplettend geweest en bleef bij mijn fikser. Het is blijkbaar niet verstandig om in je eentje zomaar rond te lopen en dus is een fikser erg belangrijk.

Tilburg is een zich snel ontwikkelende stad. Bij de laatste volkstelling voor de oorlog telde de stad ongeveer 200.000 inwoners. Het aantal wordt nu geschat op minstens 380.000. 

Opvallend is de drukte op de wegen. Er zijn geen regels, verkeersagenten proberen het beste er maar van te maken en automobilisten zitten voortdurend op de claxon. Niet uit agressie, maar om de ander te laten weten dat hij er langs wilt. De wegen zijn er over het algemeen nog niet al te best aan toe al wordt er weliswaar aan gewerkt. Het zand van wegen waaraan gewerkt wordt, is vaak een straat verder gedumpt, waardoor dié straat weer moeilijk toegankelijk wordt. Een 4X4 is geen overbodige luxe. In eerste instantie dacht ik tijdens het spitsuur dat de stad vol met smog hing, maar dit is het stof dat oplaait door het verkeer. Wanneer het heeft geregend valt het mee, maar dan is het wel weer een ontzettende modderpoel.

Hart van Brabantlaan, Tilburg

Qua oorlogsschade lijkt het erg mee te vallen met de stad. Er is veel nieuwbouw. In de Hart van Brabantlaan bijvoorbeeld zijn er in snel tempo nieuwe gebouwen uit de grond gestampt. In het centrum worden oudere gebouwen gerenoveerd en dragen sommigen nog de kogelgaten. Het lijkt erop dat de Tilburgers niet teveel bezig willen zijn met het verleden, maar vooral vooruit willen gaan.

Het uitzicht vanaf de Piusstraat op het Piusplein met de terrassen en cafés wordt ontnomen door een hoge muur. Alleen via bepaalde corridors kun je hartje centrum binnen. Grotere, belangrijke gebouwen en veelal huizen in het centrum zijn over het algemeen ommuurt en beveiligd.

Piusplein, Tilburg

Qua oorlogsschade lijkt het opvallend genoeg mee te vallen. Er is veel nieuwbouw. In de Hart van Brabantlaan bijvoorbeeld zijn er in snel tempo nieuwe gebouwen uit de grond gestampt. In het centrum worden oudere gebouwen gerenoveerd en dragen sommigen nog de kogelgaten. Het lijkt erop dat de Tilburgers niet teveel bezig willen zijn met het verleden, maar vooral vooruit willen gaan.

Het uitzicht vanaf de Piusstraat op het Piusplein met de terrassen en cafés wordt ontnomen door een hoge muur. Alleen via bepaalde corridors kun je hartje centrum binnen. Grotere, belangrijke gebouwen en veelal huizen in het centrum zijn over het algemeen ommuurt en beveiligd.

Politiecheckpoints, beter bekend als de 'Ring of Steel', vind je elke drie of vier blokken. Soms wordt je tegengehouden en moet je je ID laten zien, maar in de meeste gevallen kun je rustig doorrijden. Als je voor het eerst in een post-conflictgebied bent sta je in het begin misschien raar te kijken van de politieagenten met volgeladen HKUMP 45's (Heckler&Koch pistoolmitrailleur). Maar je went er eigenlijk al snel aan. Zelfs aan de Amerikaanse Black-Hawk helikopters die overvliegen.

De Tilburgers zijn erg vriendelijk, ontvankelijk, oprecht geïnteresseerd, dankbaar en gastvrij. Bij mijn guesthouse wilden ze elke dag weten wat mijn programma was en wanneer ik terug zou zijn. Als ik later was en ik vergat om zelf iets te laten weten, dan sms'ten ze met de vraag waar ik was. Als bezoeker maken ze je duidelijk dat ze ook gewoon alles hebben wat wij ook hebben, maar dat het land wel in ontwikkeling is. Het is niet raar dat de stroom meermaals per dag uitvalt en in dat geval springt de generator van het huis aan. Warm stromend water is ook geen garantie. 'Welkom in Tilburg' zeggen ze dan. Het eten is overigens heerlijk!

Als je wat langer met iemand in gesprek bent wordt je ook de vraag gesteld, wat ons beeld van hun is aan de andere kant van de wereld. Tja dat is moeilijk om voor het hele land te spreken en vertel je vooral over je eigen indruk. Ik werd letterlijk gevraagd of dat wij hen zien als een onontwikkeld en wanhopig volk. Tilburgers willen hun leven leiden maar ook dat een duidelijk en eerlijk beeld van hun naar buiten gebracht wordt. 

Heuvelstraat, Tilburg

Het was spijtig na tien dagen weer te moeten vertrekken. Helaas heb ik niet meer van het land of de omgeving van de stad kunnen zien. Ik zou nog zoveel meer verhalen willen verzamelen, optekenen en publiceren. Vooral het gevoel dat ik welkom was zorgt ervoor dat ik snel weer terug wil als ik de mogelijkheid heb. Door mijn bezoek heb ik alleen maar meer fascinatie voor het land ontwikkeld. De mensen die ik ontmoet heb zijn fascinerend, moedig en de stad en het land verdienen een kans. Het is geen onontwikkeld en wanhopig volk. Hopelijk kunnen bijzondere ontwikkelingen en evenementen zoals het Sound Central Festival daar een bijdrage aan blijven leveren.

The Siege of Tilburg: Wat wil je weten?

The Siege of Tilburg: Wat wil je weten?: "Ondanks dat de situatie nog erg gespannen is, is het in Tilburg heel rustig. Natuurlijk maakt iedereen zich nog steeds zorgen en zijn veel m..."

Wat wil je weten?

Ondanks dat de situatie nog erg gespannen is, is het in Tilburg heel rustig. Natuurlijk maakt iedereen zich nog steeds zorgen en zijn veel mensen nog steeds ontzettend boos. De oorlog en onrust heeft geen invloed geweest op de onderlinge verhoudingen van de burgers. Spanningen ontstaan eerder door aanslagen, militair ingrijpen en de aanwezigheid van VN-soldaten. Het enige dat inwoners en buitenlandse soldaten gemeen lijken te hebben is dat ze er niet willen zijn.

"Luister wat wil je nou weten? Wat wil je nou doen?" Vroeg een VN-soldaat aan mij. "Ik bedoel.. Ik verblijf in een basis hier verderop. Het mag dan nu eindelijk rustig en stabiel zijn, maar er is constant een dreiging. Je kan elk moment een kogel door je kop krijgen uit het lijkt wel elk raam. We hebben onze eigen patrouillezone in de stad. Die doen we ook elke dag.. Vechten mogen we bijna niet volgens het mandaat. Dus wat doe ik hier..? Wat doen we hier eigenlijk? Ik zou het niet weten."

"Je maakt bizarre situaties mee. Guerrilla sucks! Iedereen kan ineens een agressor zijn. Je wilt hier de burgers helpen, maar de helft wil je hier weg.. De Militairen willen ons weg, want wij staan hun in de weg.. Ik bedoel.. Dat kun je toch zien?"

Je ziet foto's van de stad Tilburg. Verwoeste gebouwen en wijken en fragmenten van cultuur die de gedachten en gevoelens van de bevolking uitstralen. De mensen die er leven of hebben geleefd en die door oorlogsgeweld omkwamen. Die hebben gezien wat er plaatsvind en heeft plaats gevonden.

Die foto's belichamen in één blik het geschreven woord. Daar is geen uitleg bij nodig. De foto's laten zien wat er gebeurd als belang en fanatisme  kunnen leiden tot misdaad.

The Siege of Tilburg: This is the world we live in

The Siege of Tilburg: This is the world we live in: "Dagenlange beschietingen of onzekere stiltes. Daarnaast zorgen voor zijn kinderen en hulpverlening bieden als verpleger in het Elisabeth Zie..."

This is the world we live in

Dagenlange beschietingen of onzekere stiltes. Daarnaast zorgen voor zijn kinderen en hulpverlening bieden als verpleger in het Elisabeth Ziekenhuis of waar hij ook maar kan. Dat is de dagelijkse realiteit van Frank uit de Voltstraat. Als de omstandigheden het toelaten, neemt hij zijn kinderen mee naar de parkeerplaats achter het appartementencomplex waar hij woont. Al is het maar 5 minuten, om heel even wat frisse(re) lucht in te ademen, voordat ze weer naar binnen moeten. Vanuit het raam in hun appartement zien ze rook van verschillende locaties. Ook weer elke dag anders.

"Sinds het begin van de oorlog is het leven een chaotisch bestaan. We hebben nog geluk dat op de begane grond er nog een kraan is waar nog water uitkomt. Daar sta je dus 's ochtends al in de rij, heel misschien kun je onder bewoners wat voedsel handelen, en weer naar boven om een brood te bakken van het kleine beetje bloem dat we nog hebben. Het enige wat nog constant is, zijn de nieuwsberichten die we op de radio horen (http://the-siege-of-tilburg.blogspot.com/2011/01/het-blijft-droog-vandaag.html)."

Tijdens de gevechten in Zuid werd zijn appartement door Burgertroepen ingenomen, en later nadat de Burgertroepen vertrokken waren, door Militairen. Het zijn de vele problemen die iedereen in Tilburg heeft. Vernietiging op grote schaal en door blokkades, te weinig materiaal om reparaties te doen. En dan heb je het nog niet eens over plunderingen.

Ravage in de Voltstraat na de gevechten in Zuid

"Ze hebben bijna niets heel gelaten! Twee deuren heb ik via smokkelaars weten aan te komen. En schotten voor de kapotte ramen heb ik geïmproviseerd met verschillend materiaal. Sowieso als je iets bij smokkelaars besteld is het gruwelijk duur en moet je weken, zo niet maanden wachten. Met de kou is het vooral voor mijn kinderen onbehaaglijk. Het enigste wat ik eigenlijk nu het liefste zou willen is een bed voor de kinderen, maar daar valt niet aan te komen dus moeten ze op een matras op de grond slapen. De VN heeft dan wel dekens uitgedeeld, maar een dekentje is niet genoeg! En dan maak ik me gruwelijk zorgen om hun gezondheid."

Twee weken lang moest hij zijn appartement verlaten door gevechten en de inname door Burgertroepen en later de Militairen. Door Frank zijn baan als verpleger, konden ze in een ruimte in het Elisabeth Ziekenhuis onderdak krijgen, en kon hij ondertussen heel veel hulp verlenen.

"Tijdens die gevechten was het hier al helemaal een gekkenhuis. Op een gegeven moment raakte het ziekenhuis ook te vol en moesten we naar vrienden toe. Soms kan je gewoon niet naar buiten. Je voelt je op straat constant bedreigd. Zowel in Zuid, als het centrum of West, maakt niet uit! Je bent je leven gewoon niet zeker! Maar 'it's the world we live in', we leven van dag tot dag."

The Siege of Tilburg: Het blijft droog vandaag!

The Siege of Tilburg: Het blijft droog vandaag!: "Vanochtend had de omroeper van de regionale calamiteitenzender (waarom ze het nog steeds zo noemen snap ik ook niet!) het volgende aangekond..."

Het blijft droog vandaag!

Vanochtend had de omroeper van de regionale calamiteitenzender (waarom ze het nog steeds zo noemen snap ik ook niet!) het volgende aangekondigd: 'Wederom een rustige dag. Er zijn een paar granaten gevallen bij de Piushaven en daar zijn een aantal huizen verwoest. De huizen stonden leeg en er zijn geen doden gevallen. Verlaat ondanks dat het rustig is uw huizen niet, tenzij er een dringende noodzaak voor is. De buiten temperatuur is aangenaam en het blijft de rest van de dag droog."

Zo gaat het dus al de hele maand...

Wat valt er dus na lange tijd te zeggen over Tilburg? Niets. Verveling. Degene die iets willen weten, volgen het nieuws en weten het al. En wanneer men het wil negeren, dan doet men het ook en dan zullen ze daar niet mee gestoord worden. De inwoners maken zich steeds minder druk. Het hoort erbij. Het is niet te voorspellen zoals de opbouw van een lied, dat logisch opgebouwd is met coupletten en refreinen. Probeer maar eens een ballade te schrijven over Tilburg en de oorlog. Misschien wanneer het allemaal is afgelopen kunnen we er een logische structuur in vinden.
Maar niemand maakt zich ook echt druk. Dat moet ook niet, anders denk je niet meer aan de hele kleine dingen die onmisbaar zijn en vroeger zo logisch waren: Hoe maak je licht? Waar vind je überhaupt nog licht? Wie heeft er eten te ruil? Waarvoor? Leo van twee huizen verder, had gisteren nog twee eieren en een brood geruild voor wat penlite-batterijen (Waarschijnlijk had ik er een fortuin mee kunnen maken). Hij moest er volgens mij nodig vanaf want andere buurtbewoners zaten hem al dagen op z'n nek. Ben benieuwd wat als ze van mijn batterijen hadden geweten!
Bij Leo kunnen ze nu waarschijnlijk weer een tijdje naar de radio luisteren! Heel belangrijk! Zo worden Tilburg en zijn inwoners op de hoogte gehouden. Anders hadden we toch totaal gemist dat de buitentemperatuur aangenaam was en het de hele dag droog bleef!

Piushaven, vanaf de Hopliedenkade